- Xuân Thành
Chính quyền Trump hôm thứ Sáu (28/8) đã công bố thêm 11 công ty Trung Quốc, trong đó có gã khổng lồ ngành xây dựng, Công ty Xây dựng Thông tin Trung Quốc (CCCC), là thuộc sở hữu hoặc bị quân đội Trung Quốc kiểm soát. Động thái này đặt cơ sở cho phép Washington áp đặt các chế tài mới lên các doanh nghiệp Trung Quốc này.
Danh sách cập nhật mới do Bộ Quốc phòng Mỹ công bố cũng bao gồm Tập đoàn Tam Hiệp, Tập đoàn Sinochem và China Spacesat.
Reuters cho biết Bộ Quốc phòng Mỹ thực hiện xác định tính chất của các doanh nghiệp trên chiếu theo một văn bản luật vào năm 1999 về việc lập danh sách các các công ty “thuộc sở hữu hoặc bị kiểm soát” bởi quân đội Trung Quốc.
Danh sách của Ngũ Giác Đài không kích hoạt các lệnh trừng phạt của Mỹ đối với các công ty Trung Quốc, tuy nhiên văn bản luật năm 1999 quy định tổng thống có thể tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia để cho phép ông có quyền xử phạt bất kỳ công ty nào có trong danh sách và đang hoạt động tại Mỹ.
Theo Reuters, các nhà lập pháp của cả hai đảng tại Quốc hội Mỹ gần đây đã gây áp lực buộc Bộ Quốc phòng phải công bố danh sách bổ sung nêu trên trong bối cảnh căng thẳng Mỹ – Trung ngày càng leo thang về công nghệ, thương mại và chính sách ngoại giao.
Reuters cho biết họ đã liên lạc với Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington để yêu cầu bình luận về động thái mới nhất của chính quyền Trump đối với các công ty Trung Quốc, nhưng không nhận được phản hồi.
Trước đó, vào tháng Sáu, Bộ Quốc phòng Mỹ cũng đã liệt 20 công ty Trung Quốc là các doanh nghiệp “thuộc sở hữu hoặc bị kiểm soát bởi quân đội Trung Quốc”. Các doanh nghiệp này đang hoạt động trực tiếp hoặc gián tiếp tại Mỹ, trong đó có Tập đoàn Truyền thông Di động Trung Quốc (China Mobile Communications Group) và Tập đoàn Viễn thông Trung Quốc (China Telecommunications Corp), Tập đoàn Công nghiệp Hàng không Trung Quốc (Aviation Industry Corp of China), Tập đoàn viễn thông Huawei Technologies và doanh nghiệp sản xuất camera giám sát Hikvision.
Cũng trong tuần này, hôm thứ Tư (26/8), chính quyền Trump đã liệt vào danh sách đen 24 công ty và hàng chục cá nhân Trung Quốc liên quan tới các hành động xây dựng và quân sự hóa Biển Đông. Đây là lần đầu tiên Mỹ trừng phạt các thực thể Trung Quốc liên quan tới vùng biển chiến lược tại Đông Nam Á.
Theo Reuters, Bộ Thương mại Mỹ hôm 26/8 phát đi thông báo cho biết 24 công ty “đóng vai trò hỗ trợ quân đội Trung Quốc xây dựng và quân sự hóa các đảo nhân tạo bị quốc tế lên án tại Biển Đông”. Thông báo nêu rõ đã bổ sung 24 công ty Trung Quốc vào danh sách thực thể (Entity List), tức danh sách các công ty bị Mỹ trừng phạt.
Bộ trưởng Thương mại Mỹ Wilbur Ross cũng khẳng định trong thông cáo: “Các thực thể bị liệt vào danh sách hôm nay đã đóng vai trò quan trọng trong hoạt động xây dựng gây hấn những đảo nhân tạo này của Trung Quốc và họ phải chịu trách nhiệm”.
Bộ Ngoại giao Mỹ cũng phát đi một tuyên bố riêng rẽ khác nói rằng họ sẽ áp đặt hạn chế thị thực đối với các cá nhân Trung Quốc “chịu trách nhiệm cho hoặc liên quan đến” hành động [xây dựng và quân sự hóa Biển Đông] và những cá nhân liên quan tới việc “Trung Quốc sử dụng hành vi cưỡng ép các nước Đông Nam Á cùng tuyên bố chủ quyền [trên Biển Đông] để ngăn cản các quốc gia này tiếp cận các nguồn tài nguyên ngoài khơi xa”. Bộ Ngoại giao Mỹ không nêu tên các cá nhân bị chế tài nhưng một quan chức giấu tên nói với Reuters rằng “hàng chục” cá nhân Trung Quốc sẽ bị hạn chế thị thực nhập cảnh Mỹ.
Trong số 24 công ty Trung Quốc bị chế tài lần này, có Tập đoàn Viễn thông Guangzhou Haige, nhiều công ty liên quan tới Công ty Xây dựng Viễn thông Trung Quốc (CCCC), Công ty Viễn thông Beijing Huanjia, Công ty Dữ liệu Viễn thông Changzhou Guoguang, Tập đoàn Công nghệ Điện Trung Quốc và Tập đoàn Đóng tàu Trung Quốc.
Xuân Thành